بررسی ت‍أثیر پتاسیم و روی بر شاخص های فیزیولوژیک و صفات رویشی گیاه گوجه فرنگی تحت تنش کادمیم در کشت بدون خاک

به منظور بررسی تأثیر پتاسیم و روی بر کاهش اثرات نامطلوب کادمیم بر صفات رویشی و شاخص های فیزیولوژیک گیاه گوجه فرنگی، آزمایشی گلخانه ای در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل به اجرا درآمد. فاکتور اول شامل سه سطح روی با غلظت های 8/88، 6/177 و 2/355 میکروگرم در لیتر و فاکتور دوم سه سطح پتاسیم با غلظت های 255، 510 و 1020 میلی گرم در لیتر بود. در این آزمایش، محلول غذایی پایه (محلول هوگلند) در تمامی تیمارها حاوی غلظت 20 میکرومولار کادمیم بود. نتایج نشان داد که تیمار روی اثر معنی دار بر برخی از شاخص های رشد شامل میزان رشد نسبی (rgr)، شدت رشد نسبی برگ (rlgr)، نسبت وزن برگی ((lwr، محتوای آب در واحد سطح برگ (lwca)، وزن خشک اندام هوایی و میزان قند محلول گیاه داشته است. به طوری که افزایش روی سبب کاهش rgr، rlgr، lwr، lwca و قندهای محلول به ترتیب به میزان 7/7، 7/7، 3/3، 4 و 3/31 درصد شد. از طرفی، تیمار پتاسیم باعث اثر معنی دار بر نسبت سطح برگ (lar)، سطح ویژه برگی (sla)، نسبت وزن برگی ((lwr، محتوای آب در واحد سطح برگ (lwca)، میزان ماده سازی خالص (nar) و وزن تر ریشه شد. به طوری که سبب افزایش lar، sla وlwr به ترتیب به میزان 7/7، 3/15 و 9/6 درصد شد. به طور کلی، در این آزمایش مشخص شد که روی و کادمیم در گیاه گوجه فرنگی اثر متقابل مثبت (سینرجیسمی) داشته و به این ترتیب وجود غلظت بالا و همزمان هر دو در محیط ریشه باعث کاهش رشد و پایین آمدن میزان قندهای محلول گیاه شده است، ولی کاربرد پتاسیم و وجود غلظت بالای آن در محیط ریشه در حضور کادمیم سبب افزایش نسبت سطح برگ و سطح ویژه برگی شده و به این ترتیب با کادمیم اثر متقابل منفی (آنتاگونیستی) داشته است. اثر متقابل پتاسیم و روی تأثیری خاص و با روندی مشخص بر پارامترهای مورد اندازه گیری نداشته است